Veranderingen en (moeten) leren kunnen stress geven. Stress die je belemmert in het omgaan met de veranderingen. Wat kun je daar aan doen?

Stress. Wat gebeurt er in je hoofd en kan ACT je helpen?

Congresdag van het Leiden Institute for Brain and Cognition

Een keer per jaar houdt het LIBC een congres waarin recente onderzoeksresultaten gepresenteerd worden. Vanuit mijn interesse in het brein en hoe het brein met verandering en stress omgaat, ging ik er ook dit jaar heen.

Het hoofdthema was de vraag of veranderingen struikelblokken of springplanken zijn.

Het eerste deel van het programma ging over ‘de ander en ik’. Over het gegeven dat wij mensen steeds op zoek zijn naar antwoorden op de vraag ‘Wie ben ik?’. En dat we het antwoord vaak vinden door ons af te zetten tegen (groepen) anderen. Othering noemen we dat in jargon. In dit blog kun je het artikel over othering terug vinden.

Veranderingen: stress gevers?

Het 2e deel van het programma ging over de stress die veranderingen vaak oproepen. Vanuit verschillende invalshoeken kwamen onderzoeken over stress en de effecten van stress voorbij. Ik noem er een paar:

• Stress duwt je naar een andere minder flexibele leerstrategie namelijk die van stimulus- respons-leren. Dat is het leren zoals Pavlov dat onderzocht met zijn beroemde onderzoeken waarin honden leerden dat als de bel ging er eten kwam. Na verloop van tijd gingen ze al kwijlen als ze de bel hoorden. In dat leren komt het slimme verstandige deel van het brein niet te pas. Dit gebeurt bij mensen in stress ook. Als er (veel) stress is, schakelt het brein je slimme denkdeel uit en gaat het leerproces via de veel kortere stimulus-respons route in je brein. Voor veel leerprocessen is het daarom belangrijk om ontspannen alert & aandachtig te zijn zodat je ook gebruik kunt maken van je cognitieve (slimme) brein.
• Als je gestrest bent, wil je brein naar bekende gewoonten. De veel gebruikte snelwegen in ons brein. Afvallen, met roken stoppen, een gesprek op een andere manier dan gebruikelijk voeren, leren onderhandelen of anders met conflicten omgaan, gaat dus veel beter als je rustig alert & aandachtig bent. Daarom is oefenen en leren in ‘risico-arme’ situaties zo belangrijk. Als je de nieuwe gewoonte eenmaal onder de knie hebt, kun je ‘m ook gebruiken in stressvolle situaties.
• Hoe je denkt over een stressvolle situatie heeft grote invloed op je brein en je chemische huishouding. We kunnen met ons eigen denken ons stresssysteem op hol jagen en ook kalmeren. Ons brein blijkt vaak best veerkrachtig en zich te herstellen van stress als we tenminste niet met ons eigen denken de stress opjagen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het placebo-effect. Dat laat zien dat als we ergens echt in geloven, dit grote invloed heeft. Ook op een genezingsproces. In dit artikel meer over het placebo-effect.
• Wij zijn niet ons brein, wij maken ons brein. Deze uitspraak is van professor Hommel. Door ons brein steeds weer uit te dagen, de verandering en de spanning op te zoeken, ontwikkelt ons brein nieuwe verbindingen. Ga er voor en leer een nieuwe taal, ga naar de sportschool, verander je ontbijtgewoonte, zoek nieuwe taken op je werk, zeg ja tegen die uitdaging enzovoorts. Zo kun je ook leren om anders om te gaan met stressvolle situaties. Dat is nodig want de wereld stopt niet met veranderen en ons leven blijft vol met leuke en veel minder leuke onverwachte gebeurtenissen. Stress blijft. Hoe je er mee omgaat kun je veranderen.

Hoe leer je nu anders om te gaan met stress en stressvolle gebeurtenissen?

ACT (acceptance and commitment training) is een aanpak die je helpt om beter om te gaan met je eigen stress. De aanpak bestaat uit zes verschillende invalshoeken die je samen helpen om:

1. Anders met je eigen denken om te gaan en op die manier anders met je stress om te gaan. Je zou kunnen zeggen dat je twee vormen van denken hebt in je hoofd. Het slimme denken waar we het hierboven ook al over hadden. En je babbelbox, alle gedachten (en gevoelens) die uit alle opgeslagen ervaringen en gevoelens voortkomen. Die babbelbox krijg je niet uit. En bij stress gaat je babbelbox harder praten. Gelukkig kun je met acceptance & commitment training wel leren om anders met je babbelbox om te gaan.
2. Anders met je eigen doen om te gaan. Je in je leven meer te focussen op je eigen waarden, leerdoelen en je dromen. Waarden (en dromen/doelen) zijn belangrijk omdat ze je innerlijke drijfveren vormen. Het zijn de dingen die jij echt belangrijk vindt en waar je je voor wilt inzetten. Door elke dag bewust dingen te doen die jij belangrijk vindt (toegewijd handelen), maak je zelf je leven zinvoller. En daar wordt je gelukkiger van.

Wil je dit blog delen?

Vind je dit artikel interessant voor mensen uit je netwerk? Deel het, met de link van de pagina via LinkedIn.

Zoek je een ervaren coach?

Wil je kennismaken? Wil je meer weten over mijn coach aanpak voor jouw vraag?

Dan nodig ik je graag uit voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Online (Teams of beeldbellen) of offline met koffie en Brabantse appeltaart in Breda. Je kunt me bereiken via w.janssen@dekunstvananders.nl of via 0655797832. Ik beloof je dat je na dat gesprek al een hele hoop wijzer bent geworden.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs die ik schrijf, stuur me dan op LinkedIn een connectieverzoek.

PS

ACT, acceptance and commitment therapie en training is ontwikkeld door Steven C. Hayes. En naar Nederland gehaald door Gijs Jansen, van de universiteit van Nijmegen. Gijs heeft ook allerlei boekjes geschreven waarmee je zelf aan de slag kunt. De plaatjes komt uit het handboek voor coaches en therapeuten, Time to Act van Gijs Jansen en Tim Batink.