Als re-integratiecoach begeleid ik mensen die door werkverlies en de rouw daarover voor langere tijd uitvallen. Een van onderwerpen die in de re-integratie steeds weer terugkomt, is het gevoel van eenzaamheid die de situatie van werkverlies en de rouw daarover geeft.

Rouw

Als je iets of iemand verlies waarmee je je sterk verbonden voelt, ontstaat door het verlies rouw. Je raakt tegen je wil iemand/iets kwijt en dat doet verdriet, maakt je boos, machteloos, lusteloos, somber. Je verliest je levenslust, je plezier in dingen en je zingeving (wat doet het er allemaal nog toe).

Bij een voor jou groot verlies heb je een hele weg te gaan om dat verlies te verweven in je leven en de draad van vandaag en morgen weer op te pakken. Je leven op een voor jou zinvolle manier vorm te geven. In die nieuwe vorm staan de dingen/mensen die je nu belangrijk vindt, centraal.

Als re-integratiecoach begeleid ik mensen met stagnerende rouwklachten. Die rouwklachten belemmeren hen, ook na een langere periode om de draad van hun leven en van werk weer op te pakken. In dit blog schrijf ik daar meer over.

Een van de problemen waar mensen tegen aanlopen is eenzaamheid. Vaak is het vooral een gevoel van eenzaamheid. Wij mensen zijn sociale wezen en hebben een (enorme) behoefte om er echt bij te horen. Dat vergroot ons gevoel van veiligheid. En zorgt voor ontspanning en zingeving. Als belangrijke bezigheden (werk) en/of belangrijke mensen wegvallen, verlies je een deel van de verbinding met belangrijke anderen, met je omgeving, met jezelf.

Stephanie Cacioppo schrijft in haar boek ‘gemaakt voor de liefde’ over eenzaamheid. Haar man, John Cacioppo deed onderzoek naar eenzaamheid terwijl zij onderzoek deed naar partnerrelaties. Op basis van haar eigen ervaringen en zijn onderzoek kwam ze tot onderstaande suggesties die je helpen om je eenzaamheid te verlichten of verkleinen. Ik loop met mijn coachees deze invalshoeken door om te kijken op welke manier ze hun gevoel van eenzaamheid kunnen verkleinen.

Verwachtingen, denkbeelden en je keuzes daarin

Mensen hebben behoefte aan verrijkende wederzijdse banden met anderen of iets anders. Een band met je werk, met collega’s, met een partner, kinderen, vrienden, huisdieren, de plek waar je woont enzovoorts. Om je veilig en ontspannen te voelen, moet je je ingebed voelen. Als je het gevoel hebt geen sterke band met wie of wat dan ook te hebben, is de kans dat je eenzaam voelt, groter.

Al hangt dat ook sterk af van je verwachtingen en normen. Je gevoel van eenzaamheid is een subjectieve beleving van een situatie. Het gevoel van eenzaamheid ontstaat als je ontevreden bent over je relaties. De werkelijkheid en met name je beeld van je belangrijkste relaties komen niet overeen met je verwachtingen of wensen. Dan ontstaat het gevoel van niet gezien en gehoord te worden. Er niet toe te doen. Er alleen voor te staan. Afgewezen en eenzaam te zijn. Ik hoor coachees dan dingen zeggen als: ‘ik sta altijd voor iedereen klaar en nu ik een arm om me heen nodig heb, geeft niemand thuis’. Of: ‘ik heb van geen van mijn collega’s meer iets gehoord’. Of: ‘zelfs mijn beste vriend, laat niets van zich horen’.

Het is belangrijk om je verwachtingen onder de loep te leggen. Zijn je normen en verwachtingen wel reëel? In welk opzicht voldoet de werkelijkheid wel aan je wensen en behoeften? Op welke manier veroorzaken je eigen gedachten, je gevoel van eenzaamheid?

Je kunt besluiten om op een andere manier over situaties, jezelf, andere mensen te denken waardoor je je ook anders gaat voelen. In dit blog beschrijf ik manieren waarop je jezelf op andere gedachten kunt brengen. Vaak heeft het veranderen van je houding, je kijk op situaties een grotere invloed op je gevoel van eenzaamheid dan het vergroten van het aantal sociale contacten. Je kunt je immers ook heel eenzaam voelen, terwijl je tussen andere mensen bent.

Het kan ook helpen om je relaties eens onder het vergrootglas te leggen. Elk mens heeft behoefte aan verschillende type relaties. 1. Je hebt behoefte aan goede (liefst onvoorwaardelijke) vriendschappen. Je accepteert elkaar zoals je bent. Het hoeven er niet veel te zijn maar voor elk mens is het belangrijk dat er een of enkele mensen zijn die je ook in geval van nood midden in de nacht kunt bellen. 2. Je hebt behoefte aan aangename vriendschappen met de mensen met wie je zelf de leuke dingen onderneemt. Samen naar theater, samen wandelen, samen lachen, samen sporten. En je hebt de nuttige meer functionele vriendschappen bijvoorbeeld omdat je buren bent en spullen van elkaar leent, andere ouders op het schoolplein of omdat je samen in een bestuur zit.

Hoe zit dat bij jou? Wat voor vriendschappen heb en onderhoud jij?

Maak deel uit van de wereld, doe iets onbaatzuchtigs

Eenzaamheid en een zinvol leven, hangen vaak samen. Door van harte activiteiten te doen voor een ander, ga je deel uit maken van iets dat groter is dan jijzelf. Denk aan anderen helpen, je kennis delen, vrijwilligerswerk doen voor je gemeenschap. Het is wel belangrijk dat je die activiteit van harte doet en regelmatig doet waardoor het een vast onderdeel van je leven wordt. Door de regelmaat ontstaat een gevoel van betrokkenheid, verbondenheid en nuttigheid. En vaak ontstaan er in de loop van de tijd zelfs nieuwe vriendschappen. Dit alles verkleint je gevoel van eenzaamheid.

In het vakblad ‘Emotion’, november 2022, schrijven onderzoekers van de universiteit van Californië dat mensen zich minder eenzaam voelen als ze dankbrieven schrijven aan iemand die een steun is geweest. Doordat je stil staat bij wat iemand voor je betekent, voel je je meer verbonden en minder alleen. Ook het bewust en van harte geven van tijd, aandacht of iets materieels zonder er meteen iets voor terug te verwachten, vermindert het eenzaamheidsgevoel.

Dankbaarheid

‘Het leven is ruk’, zei een van mijn coachees op een slechte dag eens. En voor die dag was dat misschien ook wel zo. Eenzame mensen voelen zich over het algemeen niet erg dankbaar voor hun lot in het leven. En als je eenmaal de focus hebt liggen op alles wat er mis is, mis gaat, nog mis kan gaan, voelt het leven al snel ‘ruk’. En is de kans dat je je eenzaam en nutteloos voelt groot.

Een belangrijke oefening in het versterken van je veerkracht is de ‘dankbaarheidsoefening’. Schrijf elke dag drie tot vijf dingen op waar je op die dag dankbaar voor bent. Oefen in het verleggen van je aandacht naar de vele kleine en het enkele grote ding die positief zijn op een dag. Of dat nou je eerste kopje thee is, iemand die stopt voor het zebrapad, een gesprekje met een vreemde, een vogel die fluit, als het je opvalt draagt het allemaal bij aan een beter humeur. En een beter humeur verkleint je gevoel van eenzaamheid.

Een volgende stap is dat je zelf elke dag zoekt naar mogelijkheden om in contact te treden met een ander en met je fysieke omgeving. Je verbonden voelen met de natuur, verkleint je gevoel van eenzaamheid. En ook een gesprekje met een vreemde verkleint je gevoel van eenzaamheid. En dat sluit aan bij het volgende punt. De acties die je er zelf voor bedenkt en doet, vergroten ook je gevoel van invloed en maken je veerkrachtiger.

Doe ik er toe

Het gevoel van eenzaamheid wordt versterkt door het gevoel niet gezien of gehoord te worden en er niet toe te doen. Gevraagd worden om te helpen, geeft ons meteen een boost ‘ik word gezien, ik doe er toe, ik hoor erbij’.

Door actief te gaan helpen – en er is altijd wel een plek waar je hulp nodig is en gewaardeerd wordt – verklein je je gevoel van eenzaamheid. Door actief hulp te vragen, betrek je een ander bij jouw leven. Ook dat verkleint je gevoel van eenzaamheid.

Een andere manier om de eenzaamheidskloof te overbruggen is door meer persoonlijke informatie over jezelf te delen. Zelfonthulling noemen we dat. Vaak zorgt dat ervoor dat ook de ander meer persoonlijke informatie over zichzelf deelt. Daardoor ontstaat er wederkerigheid en een nauwere band. Je herkent jezelf in elkaar.

Wil je je minder eenzaam voelen?

Welk van deze tips kun je vandaag en morgen doen, om je eigen gevoel van eenzaamheid te verminderen? Hoe kun je zelf een begin maken met het verminderen van je gevoelens van eenzaamheid?

Wil je dit blog delen?

Vind je dit artikel interessant voor mensen uit je netwerk? Deel het, met de link van de pagina via LinkedIn.

Zoek je een ervaren coach?

Wil je kennismaken? Wil je meer weten over mijn coach aanpak voor jouw vraag?

Dan nodig ik je graag uit voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Online (Teams of beeldbellen) of offline met koffie en Brabantse appeltaart in Breda. Je kunt me bereiken via w.janssen@dekunstvananders.nl of via 0655797832. Ik beloof je dat je na dat gesprek al een hele hoop wijzer bent geworden.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs die ik schrijf, stuur me dan op LinkedIn een connectieverzoek.