Wij mensen zoeken naar mogelijkheden om het eigen leven zin te geven, waardevol te maken. In dit blog vindt je handvatten en oefeningen die daarbij helpen.

De zes pijlers van de Acceptance and Commitment coaching

De ACT aanpak kent zes pijlers:

• Acceptatie. Ben je bereid je eigen (lastige) gedachten en gevoelens toe te laten en zelfs te omarmen?
• Defusie. We hebben de neiging om onze gedachten voor ‘waar’ aan te nemen. En (helaas :-)) blijken onze gedachten nog al eens op de loop te gaan met waarheid en de werkelijkheid. Het is dus belangrijk om te leren om enige afstand in te bouwen tussen jou en je gedachten.
• Mindfulness. We hebben de neiging om met onze gedachten bij de toekomst dan wel bij het verleden te zijn. En niet in het hier & nu. En dat is toch echt het enige moment dat er werkelijk is. Dus hoe kun je beter leren om met je aandacht in het hier & nu te zijn? Met mindfulness!
• Het zelf. Ook over wie we zelf zijn en horen te zijn hebben we allerlei gedachten en gevoelens. Vaak zijn die niet erg positief. Proberen anders over je zelf te denken is vaak tot mislukken gedoemd. Met ACT leer je vooral om anders met de gedachten die je over jezelf hebt, om te gaan.
• Waarden. Deze pijler gaat over wat jij werkelijk belangrijk vindt in je leven: jouw dromen, je drive en jouw waarden. En hoe je daar in je dagelijks leven vorm aan geeft.
• Toegewijd handelen. Je hebt niets aan leuke gedachten en gevoelens. Uiteindelijk gaat het om wat je er mee doet. Of nog sterker: het gaat er om wat je doet om je waarden en dromen ’te doen’, ongeacht of je dat spannend of moeilijk vindt.

Leven naar je waarden

Waarden helpen je bij je keuzes.

Je waarden (je drive, je verlangens en dromen) zijn een belangrijke pijler voor de ACT aanpak. Zij zijn de basis voor het volgen van je eigen pad, het vorm geven aan je eigen leven. Je bent immers vrij om je leven in te richten naar wat jij zelf echt belangrijk vindt. Daarbij maakt het niet uit of je waarden kiest als ‘betrouwbaar zijn’, ‘mijn eigen kost verdienen’, ‘liefdevol opvoeden’, ‘mijn talenten benutten’ , ‘gezond leven’ of ‘de wereld rechtvaardiger maken’. Het gaat erom wat voor jou het leven zinvol, nuttig dus waardevol maakt.

Waarden helpen je bij het maken van je dagelijkse keuzes. Je kunt kleine en grote dingen doen die er voor zorgen dat je naar je waarden leeft. Ik ben er van overtuigd dat er altijd (kleine) dingen zijn die je kunt doen om naar je waarden te leven.

De kracht en de kern van waarden is dat je er nooit mee klaar bent. Waarden zijn blijvende richtinggevers voor je leven. Waarden zijn dus heel wat anders dan doelen. Doelen horen concreet te zijn. Nog liever: SMART te zijn. Zodat je weet wanneer je een doel gerealiseerd hebt. Zelf werk en leef ik liever vanuit waarden. Waarbij ik voor mijn acties concrete actie-doelen formuleer.

Als voorbeeld:

Ik vind het belangrijk om met mijn talenten en ervaring andere mensen te helpen om te groeien en bloeien (= een van mijn waarden). Ik word er enorm blij van als dat lukt. Een van mijn actiedoelen in dit waarde gebied is om elke maand een blog met inzichten en handvatten te schrijven waar mensen voor hun eigen groeien en bloeien gebruik van kunnen maken.

In de loop van de tijd ben ik het schrijven zelf ook steeds leuker gaan vinden maar in het begin…..  Toch ben ik begonnen aan het nemen van die horde. Omdat ik naast het persoonlijke contact andere mogelijkheden wilde benutten om mensen te helpen bij hun leer/ontwikkel vragen.

Een voor jouzelf belangrijke waarde helpt je dus om die hordes te willen nemen.

Wat kun je doen om meer naar je waarden te leven?

1. Inzicht krijgen in je eigen (kern)waarden

Een oefening uit de acceptance and commitment coaching die je daarvoor kunt gebruiken, is de onderstaande:

Neem de 10 waarden hieronder. Bedenk welke jij het belangrijkst vindt in je leven en welke je minder belangrijk vindt. Geef ze een cijfer en maak zo je eigen persoonlijke top 10.  Daarbij is 1 het belangrijkste en 10 het minst belangrijk. Gebruik elk cijfer maar een keer.

Denk aan waarden als: ambitie – liefde – vriendschap – betrouwbaarheid – integriteit – eerlijkheid – vriendelijkheid – avontuur – vrijheid – rentmeesterschap – duurzaamheid – genieten – plezier.

Schrijf vervolgens op:

• wat maakt dat jij deze waarde zo belangrijk vindt?
• hoe zie je die waarde terug in je leven tot nu toe? Bij welke keuzes en beslissingen heeft deze waarde een belangrijke rol vervuld?

PS

Natuurlijk kun je aan dit rijtje waarden, je eigen waarden toevoegen. Het rijtje is slechts bedoeld om je denkproces op gang te brengen.

2. Je omringen met mensen die vergelijkbare waarden hebben.

samen leven naar je waarden.

Wat we ons te weinig realiseren is dat we sterk beïnvloed worden door onze omgeving. Door de mensen uit onze omgeving, door de kranten en tijdschriften die we lezen, door radio en tv. Kijk eens of je mensen in je omgeving kunt opzoeken die jouw waarden delen. Of je boeken kunt lezen, tv programma’s kunt bekijken waarin jouw waarden onderschreven worden. Dat helpt je om beter op je eigen pad te blijven. En bovendien is dat pad leuker om te begaan als je dat met andere – meer gelijkgestemde – mensen kunt doen.

Oefening

Hoe zeer leef jij je leven bewust en actief naar je eigen waarden? Welk cijfer zou je jouw eigen leven op dit moment geven?  Kies een cijfer tussen de 0 en 10. Nu komt het:

• als je jouw eigen leven een cijfer hoger dan 6 of 7 geeft…. is de kans dat je echt in beweging komt om je leven naar een waardevoller niveau te tillen niet zo groot.  Je waarden en dromen klinken best aanlokkelijk. Maar er is van alles dat je weerhoudt om in beweging te komen. Angst voor het onbekende, overtuigingen over jezelf en je mogelijkheden, verplichtingen uit het verleden en heden. En last but not least: je weet wat je hebt en niet wat je krijgt. De waarden, dromen en avonturen lokken je wel maar zetten je niet beweging! Wat nu?
• Dan is dit het moment om support, hulp, steun te zoeken bij mensen in je omgeving. Mensen die net zoals jij graag meer willen maken van hun leven en daar actief mee aan de slag (willen) zijn. Vind je die onvoldoende in je eigen omgeving? Zoek dan support bij een ACT coach. Die kan je helpen met oefeningen en opdrachten om stap voor stap dichter bij het voor jou meest waardevolle leven te komen.

3. elke dag 1 of meer dingen doen waarin je jouw waarden terug vindt.

Tot het laatste moment van je leven, hebben de meesten van ons de gelegenheid om hun waarden in hun daden terug te laten komen. Het gaat niet om grote of grootse daden. Het gaat er om dat jij je realiseert dat er altijd wel iets is, dat je wel kunt doen om een waardenvol leven te leiden. Binnen ACT is dat een onderdeel van de 6e pijler: toegewijd handelen.

Oefening
De meeste mensen hebben meerdere waarden. Vaak hebben ze drie kernwaarden. Die zijn lang niet altijd met elkaar in overeenstemming. Een manier om daar mee om te gaan is om elke dag (of week of maand) een van die kernwaarden ‘centraal te stellen’. Ze vragen zich aan het begin van die dag|week|maand af wat ze in die tijd extra kunnen doen om (nog) meer naar die specifieke kernwaarde te leven.

Voorbeeld

Een waarde die ik zelf nastrevenswaardig vind, is avontuur. Niet dat ik van die hele gevaarlijke dingen wil doen maar ik vind het wel leuk om nieuwe en andere dingen te doen. Zo las ik laatst dat iemand voor twee dagen de daginvulling liet bepalen door het toeval: opstaan als je wakker wordt, ontbijten met wat er nog in de koelkast staat, de 1e trein|bus instappen die arriveert en blijven zitten tot de eindhalte, eten wat degene die voor je loopt ook koopt, het bovenste van de lunchkaart nemen in het 1e lunchcafé dat je tegenkomt, naar de film gaan die NU draait, met een vriend ruilen van kleding etc.. Een ander voorbeeld: iemand zei een dag lang tegen alle verzoeken en vragen ‘ja’. Waardoor er als vanzelf allerlei onverwachte andere dingen gebeuren. En die onverwachte dingen maken het leven spannender en interessanter. En dat vindt ons brein fijn. Het wordt er actiever en alerter van. En dat voel je. Zo’n actie sprak me aan. Dus dat ga ik ook doen. Zo komen waarden en toegewijd handelen bij elkaar.

Wil je dit blog delen?

Vind je dit artikel interessant voor mensen uit je netwerk? Deel het, met de link van de pagina via LinkedIn.

Zoek je een ervaren coach?

Wil je kennismaken? Wil je meer weten over mijn coach aanpak voor jouw vraag?

Dan nodig ik je graag uit voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Online (Teams of beeldbellen) of offline met koffie en Brabantse appeltaart in Breda. Je kunt me bereiken via w.janssen@dekunstvananders.nl of via 0655797832. Ik beloof je dat je na dat gesprek al een hele hoop wijzer bent geworden.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs die ik schrijf, stuur me dan op LinkedIn een connectieverzoek.

PS

ACT, acceptance and commitment coaching en training is ontwikkeld door Steven C. Hayes. En naar Nederland gehaald door Gijs Jansen, van de universiteit van Nijmegen. Gijs heeft ook allerlei boekjes geschreven waarmee je zelf aan de slag kunt. De plaatjes komt uit het handboek voor coaches en therapeuten, Time to Act van Gijs Jansen en Tim Batink.