Een beetje stress is goed… Hoe vaak heb je dat al niet gehoord? Maar wanneer heb je dan die gewenste positieve stress en wat kun je er mee doen? En wat hebben de comfortzone, de leer-/ontwikkel-zone en de paniekzone er mee te maken?

Positieve stress en hoe je je nu voelt

Eerst even een vraag: hoe comfortabel en ontspannen voel je je op dit moment? Geef dat gevoel een cijfer tussen 0 en 10. Ik kom straks op terug.

Positieve stress en de zone waarin je je bevindt

Wij mensen vinden veel verschillende dingen tegelijkertijd belangrijk. Bij die belangrijke dingen horen bijvoorbeeld:

• Je veilig voelen. Veilig voel je je op bekend terrein, met vertrouwde mensen en bekende activiteiten die je goed onder de knie hebt. Je weet wat je moet doen, wat er gaat gebeuren en je voelt je erbij als in een warm bad. Je hebt een gevoel van grip en een vorm van controle. Je bent safe.
• Tegelijkertijd zoek je ook uitdagingen. Of bedenk je dingen die je anders wil. Dat zijn dus je dromen, ambities, doelen, wensen, behoeften. Er is hier & nu iets niet, wat je wel graag wil. Je wilt er misschien zelfs best wat voor doen. Maar liefst wel alleen dingen waarvan je vrij zeker weet dat die je helpt om je dromen en doelen ook waar te maken. En bij het aangaan van die uitdagingen, daar begint je positieve stress…..

Hoe zit het dan met de verschillende zones en stress?

We kennen drie zones met elk hun eigen stressniveau.

Comfortzone

Het gebied waarin je je veilig en ontspannen voelt, is de comfortzone. Bekend terrein. Je weet wat je te wachten staat. Je weet wat je doet en wat je er voor terug krijgt. Je hebt controle. Je voelt je er ontspannen, op je gemak want er kan niets raars gebeuren. Misschien vind je het er zelfs wel een beetje (veel) saai. Je raakt verveeld en dat kan een bore-out worden als dat lang duurt. Dan wil je eigenlijk naar de volgende zone.

Toch is het ook goed om regelmatig in de comfortzone te zitten zodat je je mentaal en fysiek echt kunt ontspannen en je batterij kunt opladen. Dat heb je nodig om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Die vragen namelijk extra energie. Ademhalingsoefeningen, ontspanningsoefeningen of iets leuks doen helpen je om fysiek en mentaal te ontspannen en zo in de comfortzone te komen en te blijven.

Ontwikkel-/leer-zone

In deze zone bevinden zich alle uitdagingen, alle kansen, alle nieuwe mensen & situaties die zich spontaan aandienen of die je zelf opzoekt. Al die nieuwigheden roepen positieve en negatieve gevoelens en gedachtes op. Variërend van ‘leuk, zin in’ tot ‘oh help, ik weet niet hoe dat moet, wat zullen ze wel niet zeggen, hier heb ik geen zin in, dit is eng’ enzovoorts. Veel spreuken en affirmaties zijn bedoeld om jezelf positieve gedachten en positieve stress te geven. Iets ‘een uitdaging’ noemen in plaats van ‘een probleem’ bijvoorbeeld. Of iets ‘interessant en leerzaam’ noemen in plaats van ‘eng’.

Je kunt dus de spanningsgevoelens die de uitdaging bij je oproepen, dus ook als positieve en daarmee gezonde stress, labelen. Positieve stress is dan stress die relatief kortstondig is want als het nieuwe er af is, voelt het weer meer als je oude vertrouwde comfortzone. En dat is ook de bedoeling!

Positieve stress is gezonde spanning. Een spanning die je aanzet tot acties die nodig zijn om je doelen te realiseren. Je voelt je alert, energiek en ontspannen tot ‘prettig’ gespannen. Je let beter op, denkt extra goed en sneller na. Je grenzen opzoeken en een beetje positieve activerende stress op de korte termijn helpt je om je doelen te bereiken en om op de langere termijn fysiek en/of mentaal sterker te worden.

Mentale training is dus te vergelijken met fysieke training. Als je sterkere spieren wilt krijgen of een beter uithoudingsvermogen, moet je trainen. En steeds een klein beetje over de grens heen gaan van wat nog fijn is. Je spieren roepen ‘au, geen zin in, stoppen’ maar jij weet dat net even iets langer volhouden, je helpt om sterkere spieren en een groter uithoudingsvermogen te krijgen. Zo werkt het ook voor mentale uitdagingen.

De  kunst is je ontwikkel-/leer-zone zo groot mogelijk te maken. Zonder natuurlijk risico’s te lopen die je niet kunt/wilt dragen omdat ze je daadwerkelijk in gevaar brengen. Door veel te oefenen met het aangaan van nieuwe situaties, vergroot je je vaardigheden daarin. Bovendien leer je te leren en leer je om jezelf te ontwikkelen. Iets nieuws doen voelt meer en meer comfortabel. Je stretcht daardoor ook je comfortzone. Hoe groter de comfortzone, hoe meer ruimte er is om uitdagingen aan te gaan. En hoe vaker je geconfronteerd wordt met positieve stress. Je hoofd denkt ‘leuk, iets nieuws’ en je voelt aan je lijf dat het zin heeft in de acties.

Het is dus verstandig om regelmatig grote en kleine nieuwe dingen te doen. Denk aan zaken als:

• het koken van een nieuw gerecht
• het op een andere manier op vakantie gaan
• een nieuwe hobby beginnen
• lid worden van een nieuwe club
• nieuwe taken op je werk gaan doen
• je verjaardag op een andere dan anders manier vieren

Ofwel: alles wat je nu niet doet en wel zou willen maar omdat je het spannend vindt, niet doet.

Hoe meer en vaker je een uitdaging uitzoekt & aangaat, hoe beter je wordt in het omgaan met het onverwachte nieuwe. Daar krijg je meer zelfvertrouwen van. Je groeit en bloeit als mens en haalt meer uit je leven.

In de zone van de uitdagingen, liggen ook je kansen. Het is het gebied van de onbegrensde mogelijkheden. Je gaat immers iets nieuws doen waarvan je nog niet zeker weet, wat het je oplevert. Je solliciteert bijvoorbeeld op een nieuwe baan. Je gaat het gesprek aan met je leidinggevende over nieuwe taken en een bijbehorend salaris. Je voert dat lastige gesprek met je buur. Allemaal spannende dingen. De kunst blijft dan ook om met die spanning onder je armen (de klotsende oksels), toch te gaan doen wat je wilt doen omdat jij het doel belangrijk vindt. Niet gelukt? Jammer dan, op naar een volgende uitdaging of volgende poging.

Recent (2023) onderzoek laat zelfs zien dat het bewust opzoeken van ‘ongemak’ je helpt om je persoonlijk en professioneel te blijven ontwikkelen. Zeker als je het gevoel van ongemak ook labelt als ‘ik doe iets nieuws, het hoort er bij, het maakt me alert en daardoor leer ik meer van deze situatie’. Dan wordt het handig om je zo af en toe (of vaker 🙂 ) ongemakkelijk te voelen….

Doelen, dromen, idealen

‘Iets heel graag willen’,  helpt je om uit je comfortzone te komen en de zone van de uitdagingen en kansen te betreden. Dat betekent automatisch dat je nieuwe situaties aantreft, nieuwe kennis & kunde kunt leren en jezelf als persoon verder ontwikkelt. Je gaat er van groeien en bloeien. Iets wat ik iedereen van harte kan aanbevelen omdat je er blij van wordt en zelfvertrouwen van krijgt. Regelmatig doen dus…..

Waar de grens tussen de comfortzone en de gevarenzone ligt, is per persoon verschillend. Voor de een is bungeejumpen, bergen beklimmen, een prestatie geven, deelnemer worden van een nieuw team enzovoorts, een bijzondere uitdaging, voor de ander zit dit toch echt in de gevarenzone. Je zult dus op je eigen manier je eigen leerzone moeten ontdekken en verder oprekken.

En jij?

Welke situaties, mensen, activiteiten, dingen zitten voor jou in de comfortzone? Welke uitdagingen en kansen brengen je in de leer-/ontwikkelzone? Welke situaties zitten voor jou in de gevarenzone?

Gevarenzone

Ook dit is een interessante zone. Want je hebt gevaren in allerlei soorten en maten:

• De echte feitelijk waarneembare gevaren. Een echte beer op je wandelpad die in boze volle vaart op je af komt stormen… stel je dan maar eens voor…. dan slaat de blinde paniek en de stress toe. Je denkt niet meer na, maar doet. Deze echte gevarenzone gun je natuurlijk niemand. Helaas kan het lot je toch in deze gevarenzone brengen. En komt toch de vraag hoe je met die bedreigingen om gaat.
• De gevaren die niet feitelijk zijn maar alleen in je hoofd bestaan. De beren op de weg die alleen jij voelt en die er nooit zullen zijn. Bij dit gevoel van angst of paniek horen vragen als:
  • wat is het ergste dat er kan gebeuren?
  • Hoe ga ik daar dan mee om?
  • En wat kan ik nog doen om dit ergste te voorkomen?
  • Deze uitdagende vragen staan op een pdf in dit blog. Met deze vragen breng je de situatie van de gevarenzone terug naar de zone waar deze hoort: de leer-/ontwikkel-zone, de zone van de uitdagingen en de kansen. De zone waar je in moet stappen omdat er een doel of droom is die je graag wilt realiseren. De zone die vraagt om actief bewust ‘doen’.

Vraag:

hoe comfortabel en ontspannen voel je je op dit moment? Geef dat gevoel een cijfer tussen 0 en 10. In welke zone (comfortzone, leer/ontwikkel zone, paniekzone) zit je? Wil je er blijven? Of wil je van zone veranderen? Wat ga je doen?

Wil je jezelf uitdagen om vaker de leer-/ontwikkel-zone te betreden? Dat klinkt als een goed idee. Wat is een activiteit die je kunt ondernemen om daarin terecht te komen? Wil je er hulp bij? Neem dan contact op met mij. De contactgegevens staan hieronder.

Wil je dit blog delen?

Vind je dit artikel interessant voor mensen uit je netwerk? Deel het, met de link van de pagina via LinkedIn.

Zoek je een ervaren coach?

Wil je kennismaken? Wil je meer weten over mijn coach aanpak voor jouw vraag?

Dan nodig ik je graag uit voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Online (Teams of beeldbellen) of offline met koffie en Brabantse appeltaart in Breda. Je kunt me bereiken via w.janssen@dekunstvananders.nl of via 0655797832. Ik beloof je dat je na dat gesprek al een hele hoop wijzer bent geworden.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs die ik schrijf, stuur me dan op LinkedIn een connectieverzoek.