Keuzes maken. Dat is een van de vaardigheden die veel mensen moeilijk vinden. Hoe kom je tot een goede keuze? Wanneer weet je zeker dat je goed gekozen hebt? In dit blog geef ik je inzichten en handvatten die je kunt gebruiken voor een loopbaankeuze en meestal ook voor alle andere keuzes die je in je leven moet maken.

Maximizers en Satisficers

Maximizers

Maximizers gaan voor het allerbeste. De beste baan die maar mogelijk zou kunnen zijn. Het mooiste paar schoenen. Of waar ze het meest goedkoop de lekkerste repen melkchocolade verkopen. Maximizers willen graag alle alternatieven gezien, geroken, geproefd hebben voordat ze zeker weten dat hun keuze de best mogelijke optie is.

Dat lijkt best verstandig. Zeker als het om zo iets belangrijks gaat als de keuze van een nieuwe baan. Maar er zitten nog al wat nadelen aan.

1. Maximizen kost (veel) tijd, energie, aandacht en soms geld.
2. Het levert een gevoel van onrust, spijt en onzekerheid op. Want wie weet is het ergens anders beter. Of valt het in de praktijk toch tegen. Of weet je na 20 paar schoenen en een uiteindelijke keuze toch niet zeker meer of je nou echt de goede hebt gekozen. Waardoor je altijd met die blik naar dat paar schoenen kijkt. Maximizers die aan een nieuwe baan beginnen, blijven op Indeed kijken naar een ‘betere’ job. Terwijl ze die energie beter kunnen investeren in het ‘goed genoeg’ maken van hun nieuwe baan.
3. Bovendien maakt maximizen je verantwoordelijk voor zaken waar je geen grip op hebt. Bijvoorbeeld omdat je de toekomst niet kunt voorspellen.

Satisficers

Satisficers beginnen – bewust of onbewust – met voor zichzelf helder te maken aan welke eisen hun keuze moet voldoen. Het gaat hen vaak niet om het allerbeste van het allerbeste voor de allerbeste prijs. Het gaat om ‘goed genoeg’.

Als een satisficer een baan vindt die aan die criteria voldoet, is het goed genoeg. Na de keuze stort een satisficer zich op de nieuwe baan om daar het optimale van te maken. Indeed en andere vacatureplatforms worden niet meer bekeken. Want de keuze is gemaakt.

Loopbaankeuzes – zo gemakkelijk is dat niet

Het maken van een loopbaankeuze is heel wat anders dan het kopen van een potje jam. De keuze voor een potje jam is gemakkelijker te maken op basis van een paar criteria.

Bij een loopbaankeuze heb je een stappenplan nodig.
Hieronder het stappenplan zoals ik dat met mijn coachees inzet.

1. Wat zijn de belangrijkste eisen die je aan je nieuwe werk en werkplek stelt? En welke wensen heb je? Wat is de ondergrens en wanneer zouden al je dromen uitkomen? We praten dan over 1. de inhoud van het werk (taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden, te behalen resultaten, werkwaarden enz.), 2. de werkomstandigheden (cultuur van het bedrijf & afdeling, collega’s, leidinggevende, thuiswerken, werkmaterialen enz.) en 3. de arbeidsvoorwaarden (salaris, vrije dagen, zorgverlof enz.). De vragen die daarachter liggen gaan over wie je wilt zijn, hoe je wilt leven, waar je op hoopt, wat de plek van werk in je leven is, welke talenten en ervaring je wilt inzetten, welke talenten je verder wilt ontwikkelen, hoe je van betekenis wilt zijn voor je omgeving.
2. Bij elke vacature kijken we hoe die past bij de wensen en eisen. Als het aardig in de buurt komt, is het de moeite waard om contact te zoeken en te solliciteren.
3. Als je na je sollicitatie uitgenodigd wordt voor een gesprek, is je lijst met wensen en eisen voor die vacature ook je leidraad voor de vragen die je stelt in het gesprek.
4. Na elk gesprek kijken we samen terug. Wat is er daadwerkelijk gezegd en gedaan? Welke gedachten en gevoelens heb jij als sollicitant over het gesprek en over je gesprekspartners?
5. Als het er op lijkt dat jullie samen door een deur kunnen, wordt het tijd om het proefondervindelijk te ervaren. Een dagje meedraaien is het minimale. Het is per slot van rekening voor jou maar ook voor je potentiele werkgever van groot belang dat je een goede keuze maakt. Bespreek op zo’n dag ook hoe je inwerkperiode eruit gaat zien. Want elke nieuwe werkplek brengt aanpassen, leren, fouten maken, peentjes zweten met zich mee. In het diepe gegooid worden, past daar als inwerkstijl niet bij!
6. Daarna kijken we samen terug. Wat is er gedaan, gebeurd, gezegd? Hoe was de sfeer? De werkstijl? We visualiseren samen je toekomstige werkweek: hoe ziet je werkdag en werkweek er nou precies uit? Wat gebeurt er allemaal? Wat doe je door de dag heen? Hoe wordt er met een succes of tegenvaller om gegaan? Je maakt een soort scenario dus. Waarin ook bekijken wat alle consequenties (kunnen) zijn.
7. Vraag je ook af waar het mis zou kunnen gaan en wat tegen zou kunnen vallen. Dat lijkt misschien raar om te doen, maar het zet je wel op scherp. Het verheldert je keuze. En geeft je extra handvatten voor een mogelijk inwerktraject.
8. Een andere manier om er tegenaan te kijken is door je af te vragen hoe je er over tien jaar (je toekomstige) ik op terug zal kijken. Hoe zal dan deze keuze voelen.
9. Gun jezelf even een dagje ‘pauze’ om alle informatie, gevoelens en inzichten te laten bezinken. Dan kan je brein alle informatie verwerken.

Door al dit doe en denkwerk kan er een keuze groeien naar een weloverwogen (gedachten en gevoel!) keuze. Want daar geloof ik meer in. Loopbaankeuzes zijn namelijk nooit waterdicht te maken. Er blijft altijd een grote of kleine avontuurlijke rand aan de keuze vastkleven. En dat is ook prima. Want dat geeft ons leven ook dynamiek. Realiseer je goed dat de waarde van een keuze zich pas openbaart als je keuze met hart en ziel uitvoert.

Waar je ook voor kiest, doe als de satisficer en ga voor 100% achter je keuze staan. Want dan haal je het meest uit je nieuwe situatie. Van daaruit komt er vanzelf wel weer een nieuw keuzemoment.

PS weinig loopbaan keuzemogelijkheden?

Soms is er niet zoveel te kiezen en neem je die baan aan waar je wel welkom bent. Dat betekent niet dat deze elke exercitie nutteloos is. Juist door zo bewust en actief bezig te zijn met loopbaankeuze, krijg je inzicht in wie je bent en wat je belangrijk vindt. Als dat dan niet of maar gedeeltelijk in een baan gerealiseerd kan worden, kun je zoeken naar mogelijkheden buiten het betaalde werk. En je kunt ook proberen om je baan in de loop van de tijd meer naar je eigen hand te zetten. Jobcrafting noemen we dat.

Wil je dit blog delen?

Vind je dit artikel interessant voor mensen uit je netwerk? Deel het, met de link van de pagina via LinkedIn.

Zoek je een ervaren loopbaan coach?

Wil je kennismaken? Wil je meer weten over mijn loopbaan coach aanpak voor jouw vraag?

Dan nodig ik je graag uit voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Online (Teams of beeldbellen) of offline met koffie en Brabantse appeltaart in Breda. Je kunt me bereiken via w.janssen@dekunstvananders.nl of via 0655797832. Ik beloof je dat je na dat gesprek al een hele hoop wijzer bent geworden.

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs die ik schrijf, stuur me dan op LinkedIn een connectieverzoek.